اگر چه لنزهای طبی نرم برای بسیاری از افراد دچار اختلالات بینایی مناسب بوده و دید واضحی به آن‌ها می‌بخشند اما برای افراد دارای قوز قرنیه مناسب نیستند. از این رو، افرادی که مبتلا به قوز قرنیه هستند باید به دنبال جایگزینی به جای لنزهای نرم باشند. اگر از جمله افرادی هستید که دچار قوز قرنیه هستید و تمایل دارید از لنز چشم استفاده کنید، با ما همراه باشید. ما در این مقاله قصد داریم به این سؤال پاسخ دهیم که آیا افراد دارای قوز قرنیه میتوانند از لنز چشمی استفاده کنند یا خیر؟
قوز قرنیه چیست؟
قرنیه چشم هر فرد به صورت پنجره‌ای شفاف و گنبدی شکل در جلوی چشم می‌باشد که سبب متمرکز شدن نور به سمت چشم می‌شود. قوز قرنیه به حالتی گفته می‌شود که در آن شاهد نازک شدن و تغییر شکل قرنیه خواهید بود. زمانی که قرنیه یک فرد نازک می‌شود، این قرنیه کم کم به صورت برآمدگی و بیرون آمدن به شکل مخروطی ظاهر می‌شود. این ظاهر مخروطی شکل روی نحوه شکست نور قرنیه تاثیر گذاشته و سبب تاری یا انحراف دید فرد می‌گردد.
با توجه به اینکه لنزهای نرم روی سطح قرنیه قرار می‌گیرند، بی‌نظمی‌های قرنیه در افراد مبتلا به این بیماری مانع دستیابی به تناسب مطلوب و اصلاح کافی بینایی می‌گردد. بنابراین اگر قوز قرنیه دارید این لنزها برای شما مناسب نیستند اما لنزهای دیگری وجود دارند که میتوانند به اصلاح دید شما کمک کنند.
برای تشخیص این بیماری باید چشم‌پزشک چشم‌های شما را معاینه کند. او قرنیه شما را بررسی کرده و انحنای آن را اندازه‌گیری می‌کند. اگر تغییری در شکل قرنیه ایجاد شده باشد، با این بررسی مشخص می‌شود. همچنین، چشم پزشک می‌تواند با استفاده از رایانه مخصوص به ترسیم سطح قرنیه شما بپردازد. با این تصویر، وضعیت سطح قرنیه شما به خوبی نمایش داده می‌شود.
علت ایجاد قوز قرنیه
تاکنون به علت قطعی و مشخصی برای قوز در قرنیه اشاره نشده است و این بیماری چشمی برای برخی از افراد به صورت ژنتیک اتفاق می‌افتد. کراتوکونوس یا قوز قرنیه با نشانه‌هایی مثل حساسیت‌های چشمی، مالش بیش از حد چشم و اختلالات بافت همبند همراه است. این مشکل اغلب در سنین نوجوانی تا اوایل ۲۰ سالگی آغاز می‌شود و علائم آن به تدریج در طول ۱۰ تا ۲۰ سال شدت می‌گیرد.
علائم قوز قرنیه
در اغلب موارد، این بیماری روی هر دو چشم فرد اثر می‌گذارد و می‌تواند سبب وضعیت بینایی متفاوت میان دو چشم شود. علائم قوزقرنیه در هر چشم می‌تواند متفاوت باشد و یا به مرور زمان تغییر کند. در ادامه به برخی از علائم اولیه قوز قرنیه اشاره می‌کنیم:
- تاری دید
- مخدوش شدن بینایی؛ به طوری که خطوط مستقیم کج یا موجدار به نظر برسند
- افزایش حساسیت به نور
- قرمزی یا تورم چشم
- افزایش نزدیک بینی یا آستیگماتیسم
- عدم امکان استفاده از لنزهای طبی
معمولا سال‌ها زمان می‌برد تا مراحل اولیه قوز قرنیه جای خود را به مراحل بعدی بدهند اما در برخی از افراد این موضوع سریعتر اتفاق می‌افتد و وضعیت فرد شدت می‌یابد. در این حالت، قرنیه ممکن است به طور ناگهانی متورم شده و زخم قرنیه شروع شود. در این حالت، اگر قرنیه از بافت اسکار برخوردار باشد، صافی خود را از دست داده و شفافیت آن کم می‌شود.
لنز چشم مناسب برای افراد مبتلا به قوز قرنیه
همان‌طور که گفتیم افراد مبتلا به قوز قرنیه نمی‌توانند از لنزهای نرم برای اصلاح بینایی خود استفاده کنند و باید لنزهای جایگزین را به کار برند. سه نوع لنز طبی مناسب برای افراد مبتلا به بیماری قوز قرنیه، لنزهای RGP، لنزهای اسکرال و لنزهای هیبریدی هستند.
لنزهای RGP
در برخی از موارد، لنزهای سخت نفوذپذیر (RGP) میتوانند برای بیماران مبتلا به قوزقرنیه مناسب و موثر باشد. این لنزها، نوعی لنز پلاستیکی سخت هستند که نسبت به لنزهای چشمی نرم بهتر میتوانند شکل و موقعیت خود را در چشم حفظ کنند. بنابراین نتیجه اصلاح بینایی با این نوع لنزها بهتر از لنزهای نرم است اما چون لنزهای نرم در چشم راحت‌تر هستند بسیاری از افراد آن‌ها را ترجیح می‌دهند. با این حال، از آن‌جایی که لنزهای نرم در چشم‌های دارای قوز قرنیه و سایر قرنیه های نامنظم به همان صورت نامنظم روی قرنیه جای می‌گیرند برای درمان مناسب نیستند.
لنزهای اسکلرال
نوع دیگری از لنزها که برای برخی از افراد مبتلا به قوز قرنیه می‌توان مناسب باشد، لنزهای اسکرال هستند. در صورتی که چشمها به هر دلیلی با لنزهای نرم مشکل داشته باشند، لنزهای اسکرال از اولین گزینه‌های پیشنهادی برای اصلاح دید هستند. لنزهای اسکرال از قطر بیشتری برخوردارند و به جای قرنیه، روی صلبیه یا سفیدی چشم قرار می‌گیرند. آنگاه به دلیل طراحی خاصی که دارند روی قرنیه جهش می‌کنند و حفره‌ای از اشک میان سطح چشم و عدسی باقی می‌ماند. این موضوع برای افراد دارای قوز قرنیه بهتر است؛ زیرا نه تنها لنز قرنیه را لمس یا تحریک نمی‌کند، بلکه مخزن مایع سبب هیدراته شدن چشم می‌شود که در نتیجه آن چشمها روان و سالم می‌مانند.
از دیگر ویژگی‌های این لنز که آن را برای بیماری قوز قرنیه مناسب می‌کند این است که آن‌ها میتوانند سبب اصلاح بینایی حتی در قرنیه های بسیار نامنظم شوند. برای اینکه لنزهای چشمی بتوانند تصاویر را به صورت واضح و موثر ارائه دهند باید به طور دقیق شکل سطح چشم را تقلید کنند. با توجه به اینکه لنزهای اسکرال میتوانند روی کل قرنیه جهش پیدا کنند، وجود هر گونه بی نظمی روی قرنیه اهمیتی ندارد. این لنزها این قابلیت را دارند که حتی به افراد مبتلا به قوز قرنیه شدید دید واضحی ببخشند.
لنزهای هیبریدی
نوع دیگری از لنزهای چشمی که افراد مبتلا به قوز قرنیه میتوانند آن‌ها را مورد استفاده قرار دهند، لنزهای طبی هیبریدی (ترکیبی) هستند. این نوع لنزها از یک ناحیه مرکزی سخت نفوذپذیر به گاز برخوردارند که به وسیله یک ناحیه بیرونی احاطه شده‌اند؛ این ناحیه بیرونی از مواد لنزهای چشمی سیلیکونی هیدروژل تشکیل شده است. لنزهای هیبریدی یکی از گزینه‌های مناسب برای افراد مبتلا به قوز قرنیه شدید تا متوسط می‌باشند.
روش درمان قوز قرنیه
درمان قوز قرنیه در هر فرد بستگی به علائم وی دارد. در صورتی که علائم شما خفیف باشد می‌توانید برای اصلاح بینایی خود از عینک استفاده کنید و پس از آن برای حفظ بینایی در فوکوس مناسب می‌توانید لنزهای طبی سخت مخصوص را مورد استفاده قرار دهید. از روش‌های دیگر درمان قوز قرنیه می‌توان به قرار دادن اینتاکها با جراحی، پیوند عرضی کلاژن و پیوند قرنیه اشاره کرد.
منبع: ncbi